سردرد
سردرد علل مختلفی دارد. در بعضی از افراد، گرسنگی طولانی مدت در صورت وجود علل زمینهای باعث تشدید سردرد میشود. افراد دچار میگرن نیز در این ماه از افزایش حملات سردرد شکایت میکنند.
سردرد یکی از بیماریهای شایع در دنیاست که هزینههای بسیاری برای درمان آن صرف میشود.
این امر در ماه رمضان به خصوص در فصل تابستان که روزهای طولانی است و روزهداران ساعت بیشتری را گرسنه میمانند، حائز اهمیت است.
مهمترین علل افزایش سردرد در طول روزهداری از دیدگاه طب جدید
1- کمبود خواب و استراحت
2- کاهش قند خون در طول روزهداری
3- کم شدن مصرف کافئین توسط افراد
4- کاهش مصرف سیگار و تنباکو
5- کم آبی
6- کمخونی
اما از دیدگاه طب سنتی علاوه بر موارد فوق مشکلات دستگاه گوارش و معده نیز علت شایعی برای سردرد ناشی از گرسنگی محسوب میشود.
افرادی که شرایط روزه گرفتن را دارا هستند، رعایت موارد زیر برای پیشگیری از سردردشان توصیه میشود:
سردرد ناشی از کمبود خواب
نیاز به خواب مثل نیاز به غذا یک نیاز اساسی است، لذا در شبانهروز باید طوری برنامهریزی کرد که خواب دستکم در حداقل لازم تأمین شود.
به هنگام ماه رمضان غالباً به اجبار تغییراتی در خواب و بیداری اکثر افراد پیدا میشود، لذا توصیه میشود که ساعات خواب طوری تنظیم شود که فرد دچار کمخوابی آزار دهنده یا پرخوابی زیانبخش نشود، تغییراتی که در هورمونها در ساعات مختلف شبانهروز ایجاد میشود، اقتضا میکند انسان شبها زودتر بخوابند و صبحها زودتر برخیزند و در فاصله طلوع سپیده صبح تا هنگام طلوع آفتاب نخوابند.
همچنین از نزدیک غروب آفتاب تا هنگام مغرب شرعی زمان نامناسبی برای خواب است. اگر برای کسی مقدور باشد، خواب قیلوله (یعنی از حدود یک ساعت به ظهر مانده به مدت حدود نیم ساعت خوابیدن) اثر نشاطبخشی دارد.
خواب با شکم پر بلافاصله پس از سحر توصیه نمیشود چرا که باعث پیدایش طعم نامطبوع در دهان، احساس کسالت و سردرد و بینشاطی میگردد.
البته خواب بلافاصله پس از افطار نیز صحیح نیست، اما خواب در ساعات اولیه شب توصیه میشود. اشخاصی هم که توفیق عبادتهای شبانه را در این ماه ندارند، لازم است حداقل 6-5 ساعت خواب آرام را برای خود پیشبینی نمایند.
سردرد ناشی از کاهش قندخون
افرادی که در طول روزهداری به علت کاهش قندخون دچار سردرد میشوند باید وعده سحری را حتماً میل نمایند. اما در این وعده از مصرف غذاها و نوشیدنیهای حاوی مواد قندی فرآوری شده و شکر به مقدار زیاد بپرهیزند.
مصرف قندهای سریعالجذب مثل شکر سفید، نبات، شکلات و شیرینی تهیه شده در قنادیها، باعث جذب سریع قند و بالا رفتن قند خون و ترشح زیاد انسولین و به دنبال آن پایین افتادن سریع قند خون میشود و در نتیجه اعتیاد به خوردن قند و شکر و شیرینی ایجاد میگردد.
مچنین پایین آمدن قند خون، موجب ترشح اپینفرین از غدد فوق کلیوی شده به دنبال آن قند ذخیره شده در کبد به صورت گلیکوژن، به گلوکز تبدیل میشود تا کاهش قندخون جبران گردد.
در عین حال ترشح اپینفرین با انقباضی که در دیواره عروق ایجاد میکند موجب سردرد و میگرن میشود.